TRANH CHẤP HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH: 7 NGƯỜI CON KIỆN CHA GIÀ CHÍN TÁM TUỔI

QUỐC CƯỜNG – ĐỨC HẢI Dân trí – Một câu chuyện đau lòng có thật tại tỉnh Hà Giang: Bảy người con, 2 trai, 5 gái, đồng đứng đơn tố cáo cha đẻ. Riêng cô út thương cha không ký vào đơn, nhưng cho các anh chị mượn xe ôtô lên tỉnh kiện cha. Mâu thuẫn gia đình vì chuyện đất đai Cụ Nguyễn Văn Nghĩa, nhà ở tổ 1, khu phố Quang Sơn, thị trấn Việt Quang, huyện Bắc Quang (Hà Giang) năm nay đã 89 tuổi, gẫy 2 chân, đi lại phải dùng nạng. Ở cái tuổi gần đất xa trời, cụ lại phải hứng chịu nỗi đau khổ, nhục nhã lớn nhất trong cuộc đời: bị chính những người con đẻ lập đơn kiện. Có lẽ cụ còn là người Việt Nam đầu tiên bị đông con kiện đến như vậy. Khi chúng tôi tìm đến nhà cụ Nghĩa, hàng xóm xung quanh đều biết chuyện gia đình cụ và tỏ ý thương cảm cho hoàn cảnh trớ trêu, đau buồn của cụ. Tám đứa con của cụ, “đứa” ít tuổi nhất cũng đã… 43 tuổi, nhiều nhất là gần 65, cũng đã lên tuổi ông bà. Nhà đứa kém nhất cũng thuộc hàng khá giả, có của ăn của để ở thị trấn phố huyện này. Người làm nghề buôn vàng, người buôn hàng đồ sắt, người xây khách sạn, có người trong tay nắm gần chục chiếc xe khách đường dài… Vậy vì đâu mà xảy ra câu chuyện trớ trêu ngày hôm nay?   Năm 1937, cụ Nguyễn Văn Nghĩa rời bỏ vùng quê lúa Kiến Xương, Thái Bình lên huyện Bắc Quang này khai hoang, làm kinh tế mới. Hai cụ sinh được 9 người, 2 trai và 7 gái, rau cháo nuôi các con ăn học nên người cho đến ngày hôm nay. Là một trong những người đầu tiên lên khai hoang vùng kinh tế mới nên cụ có khá nhiều đất đai. Năm 1984, thị trấn Việt Quang thành lập, có thu hồi của cụ Nghĩa hơn 2.700 m2 đất ở ngay trung tâm UBND huyện. Sau đó, huyện cấp cho cụ Nghĩa một khu đất làm nhà ở tổ 1, khu phố số 3 (gần thị trấn). Có quyết định, song cụ Nghĩa không muốn nhận mảnh đất này vì là đất ruộng lầy lội, khó dựng nhà. Bà Phúc (con gái thứ 5 của cụ) cũng có đất bị giải toả và đang chờ được cấp đất đã xin huyện cho mình nhận thế phần đất này (nhưng không thay quyết định). Cụ Nghĩa lại chuyển lên ở mảnh đất do chính cụ có công khai phá từ năm 1958 (ở một khu đất khác). Sau này, cụ Nghĩa liên tục làm đơn gửi lên các cấp xin được cấp đất ở mới theo tinh thần thu hồi đất GPMB. Ngày 02/12/2004, UBND huyện Bắc Quang đã có quyết định số 3162/QĐ-UB đồng ý cấp cho cụ Nghĩa 1 mảnh đất ở cạnh khuôn viên nhà khách uỷ ban, diện tích là 85,5 m2. Sự việc tưởng thế là xong. Ai ngờ chính từ đây trong gia đình cụ bắt đầu nảy sinh những mâu thuẫn về việc tranh giành tài sản thừa kế (mảnh đất cụ Nghĩa mới được cấp) khiến cha – con, anh chị em trong nhà không nhìn mặt nhau. Bảy con rủ nhau kiện cha già Khởi xướng vụ việc chính là người con gái thứ năm của cụ, bà Nguyễn Thị Phúc (gần 60 tuổi). Sau khi cụ Nghĩa được cấp mảnh đất mới, bà Phúc lên nói chuyện với bố với đại ý bố đã già, mảnh đất mới được cấp nên bán đi, chia đều cho các con. Cụ Nghĩa không bằng lòng vì của cải, gia sản cả đời cụ gây dựng gần như đều đã cho hoặc chuyển nhượng cho các con rồi. Giờ còn mảnh đất này, cụ muốn ưu ái cho con gái Nguyễn Thị Tiến (người nuôi cụ) để sau này có chỗ hương khói khi nhắm mắt. Sau đó, cụ Nghĩa sang tên mảnh đất cho con gái Nguyễn Thị Tiến. Thấy vậy, bà Phúc liền vận động đám anh chị em còn lại trong nhà đồng loạt ký đơn tố cáo sự việc cha mình là cụ Nghĩa đã gian dối khi kê khai đòi bồi thường đất. Bà Phúc cho rằng cụ Nghĩa đã được cấp đất (theo diện đề bù) từ lâu rồi. Bà cùng cha đã đổi cho nhau và sau nay nói dối huyện để xin thêm đất. Giờ, mấy chị em nhà bà “ân hận” vì việc làm sai trái trên nên đi thú nhận sự thật. Sau đó, UBND huyện Bắc Quang đã ra công văn số 1876/QĐ-UB, ngày 26/7/2006, thu hồi lại mảnh đất đã cấp cho ông Nguyễn Văn Nghĩa. Kể từ đó, cụ ông 89 tuổi lại chống nạng đi gõ cửa khắp nơi để đòi quyền lợi. Trao đổi với ông Mai Đức Thắng, Phó Phòng Tài nguyên – Môi trường huyện Bắc Quang, người trực tiếp làm vụ kiện của gia đình cụ Nghĩa thì được biết: Công văn số 70/CV-UB ngày 14/3/1985 của UBND huyện Bắc Quang đã thu hồi đất toàn xã Việt Vinh ngày đó rồi. Sau đó đã cắm lại đất tái định cư trên chính mảnh đất của cụ Nghĩa khai phá (năm 1958) cho bà Phúc, con gái cụ. Hai cha con có đất ở hai nơi đã đổi đất cho nhau. Kết luận, cụ Nghĩa và con gái trong diện giải toả đều đã nhận đất đền bù GPMB rồi. Vậy không cấp thêm nữa. Luật sư Bùi Đình Ứng, Đoàn luật sư Hà Nội, thì cho biết: Căn cứ vào những lá đơn tố cáo cha của các con cụ Nghĩa, Cơ quan CSĐT có thể khởi tố 7 người con này tội “vi phạm các quy định quản lý đất đai” theo điều 174 – Bộ luật Hình sự. Có thể căn cứ vào các bằng chứng và sự nhập nhèm giữa các giấy tờ để quy trách nhiệm hình sự với từng các nhân cụ thể. Nếu điều tra cụ thể mà không thấy bằng chứng việc cụ Nghĩa đi khiếu nại không đúng sự thật, Cơ quan CSĐT có thể khởi tố 7 người con ông Nghĩa về tội Vu khống – điều 122 Bộ luật hình sự. Câu chuyện gia đình cụ Nghĩa, đến lúc này vẫn chưa sáng tỏ. Chưa thể khẳng định cụ Nghĩa có hoàn toàn bị oan ức trong việc này, song rõ ràng việc làm của các con cụ, đến sỏi đá cũng thấy đau lòng.