THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN VỚI TIỀN TRÚNG THƯỞNG: VẪN CÒN NHIỀU TRANH CÃI

LINH LÂM Luật Thuế thu nhập cá nhân đã quy định rõ: Thu nhập tính thuế đối với trúng thưởng trong các hình thức cá cược, casino đối với phần vượt trên 10 triệu đồng áp dụng theo biểu thuế suất toàn phần là 10%. Tuy nhiên trên thực tế với những đặc điểm riêng có của trò chơi mà việc quản lý thuế TNCN đối với người trúng thưởng casino và máy chơi bạc tự động đang gặp nhiều vướng mắc. Theo thông lệ quốc tế thì người thắng bạc không phải chịu thuế TNCN. Chính vì vậy, khi các casino của TP HCM thực hiện khấu trừ thuế TNCN thì người chơi đã tranh cãi, phản ứng gay gắt và rất nhiều khách chơi đã bỏ đi nhiều làm doanh thu tại các CLB giảm sút rõ rệt. Thực tế này đặt ra nhiều vấn đề phải cân nhắc khi triển khai thuế TNCN. Thứ nhất, Luật Thuế TNCN sử dụng khái niệm “thu nhập trúng thưởng” chung cho tất cả các loại hình: xổ số, khuyến mãi, cuộc thi có thưởng, cá cược và casino. Tuy nhiên trên thực tế, khái niệm “trúng thưởng” không phải lúc nào cũng đúng với bản chất của từng loại hình. Đối với người chơi xổ số với nguyên tắc 1 ngày quay số 1 lần thì có thể phân định được ranh giới được – thua rõ ràng của từng lần mua xổ số. Hơn nữa, giá trị phải bỏ ra để mua xổ số thường rất nhỏ để mong đợi giải thưởng rất lớn, nên khái niệm “trúng thưởng” mới đúng ý nghĩa. Còn đối với việc chơi bạc, người chơi thường phải bỏ ra số tiền rất lớn và hết cuộc chơi thường là thua, mặc dù có thể có vài lần thắng. Nhưng vài lần thắng trong một cuộc chơi thì không thể gọi là “trúng thưởng”. Bởi vậy, nếu áp dụng thu thuế ngay đối với từng lần chơi, tức là phải yêu cầu khách dừng lại để thu thuế thì khách chơi sẽ phản ứng vì chắc gì lần chơi sau họ thắng.   Thứ hai, Luật Thuế TNCN quy định: “Thu nhập tính thuế từ trúng thưởng là phần giá trị giải thưởng vượt trên 10 triệu đồng mà đối tượng nộp thuế nhận được theo từng lần trúng thưởng”, do đó trên thực tế, để tránh thuế, người chơi sẽ khống chế các lần chơi để giá trị giải thưởng không thể vượt trên 10 triệu đồng. Như vậy, việc thu thuế TNCN sẽ không có hiệu quả. Thứ ba, nếu không thu ngay từng lần chơi mà thu theo một cuộc chơi bạc thì đối với trường hợp khách chơi cầm “chíp” về và hôm khác đến chơi tiếp rồi mới đổi thành tiền, hoặc trường hợp người thắng bạc có thể nhờ người khác đổi “chíp” thành tiền mà không trực tiếp đổi, do đó, sẽ không thể xác định được ai là người thắng bạc để thu thuế. Mặc dù việc xác định khoản tiền trúng thưởng của người chơi bạc rất khó và phức tạp nhưng cũng không phải là không có cơ sở khi tại hầu hết các casino, để phục vụ cho việc giảm sát và quản lý của mình, các chủ sòng đều cho gắn rất nhiều camera theo dõi từng lần chơi; tại bàn chơi còn có một loại bảng kê để ghi lại thông tin của từng lần có người trúng thưởng (thời gian, lượt chơi, giá trị trúng thưởng, tên người trúng thưởng). Đối với các loại máy chơi bạc tự động có thể xác định được người chơi có thắng bạc bằng cách lấy tổng số tiền nạp vào trừ số tiền được lấy ra. Vì vậy, vẫn có căn cứ để xác định người trúng thưởng, số tiền trúng thưởng trong mỗi lần chơi. Cụ thể là đối với hình thức chơi bạc tại bàn có nhà cái điều hành, việc khấu trừ thuế sẽ được thực hiện tại bàn. Thay vì trả toàn bộ phần trúng thưởng cho người chơi, nhà cái sẽ quy đổi giá trị trúng thưởng để tính phần giá trị vượt trên 10 triệu đồng và tính 10% thuế. Số thuế 10% lại được quy đổi ra “chíp” để giữ lại và chỉ trả cho người trúng thưởng số “chíp” còn lại sau khi đã khấu trừ thuế. Trong bảng kê, người trúng thưởng sẽ phải thiết kế thêm cột thuế TNCN đã khấu trừ để làm căn cứ khai thuế và quyết toán thuế TNCN. Đối với máy chơi bạc tự động có thể thu theo từng lần trúng thưởng được ghi nhận tại máy và theo chênh lệch giữa số tiền nạp vào và số tiền rút ra. Có thể yêu cầu nhà sản xuất cài đặt thêm phần tính thuế. Trường hợp không thể yêu cầu cài thêm phần tính thuế vào máy, việc khấu trừ thuế sẽ được thực hiện khi khách chơi kết thúc cuộc chơi và rút tiền khỏi máy chơi. Tại VN, hoạt động chơi bạc trong casino và với máy chơi bạc tự động chỉ dành cho người nước ngoài. Do đó việc thu thuế TNCN cũng cần phải phù hợp với nguyên tắc và thông lệ quốc tế để tránh làm ảnh hưởng tới quyền lợi của người chơi.