CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI VÀ ĐẦU TƯ MỸ – VIỆT: MỘT BẢN HỢP ĐỒNG BẤT THƯỜNG

Chiều 26/8/2008, tại văn phòng Cty CP Thương mại và Đầu tư Mỹ – Việt đã xảy ra huyên náo khi một nhóm người kéo đến đòi thanh lý hợp đồng tư vấn đã ký với họ đồng thời yêu cầu Cty “giải ngân” số tiền gọi là “phí tư vấn” lại cho họ.

Trong chuyến công tác của chúng tôi mới đây tới một số tỉnh như Ninh Bình, Nam Định, một hiện tượng khiến nhóm phóng viên không khỏi chú ý, đó là một số người bàn tán xôn xao về việc có thể ký hợp đồng với một DN tại Hà Nội để “Tìm nguồn vốn tài trợ không hoàn lại cho dự án” xây trường học, làm đường tại các xã. Trong bối cảnh hiện nay, khi nơi nơi thiếu vốn, cơ sở vật chất điện, đường, trường, trạm tại các tuyến cơ sở còn nhiều khó khăn thì nguồn tin trên thu hút sự chú ý là điều dễ hiểu. Tại sao lại có chuyện một DN có thể “thu xếp” được vốn đầu tư cho hàng loạt xã vào các hạng mục như trên với số tiền lên tới hàng trăm, thậm chí hàng triệu USD?   Lần theo những thắc mắc của người dân tại Ninh Bình, với mong muốn thông tin rộng rãi hơn để nhiều xã đang thiếu vốn có cơ hội tiếp cận được nguồn tài trợ, chúng tôi tới được trụ sở Cty CP Thương mại và Đầu tư Mỹ – Việt tại 29/91 Nguyễn Chí Thanh – Hà Nội. Bà Nguyễn Thị Quý Huyền – GĐ Cty tiếp chúng tôi tại phòng làm việc nằm trên tầng 2 ngôi nhà. Căn phòng khoảng hơn 10 m2 với nhiều bức ảnh có hình chủ nhân chụp cùng một số quan chức lãnh đạo treo quanh tường. Bà Huyền cho biết, đây là lần đầu tiên bà tiếp báo chí tại phòng này vì không thích khoa trương. Quang cảnh căn phòng khiến chúng tôi không có cách hiểu nào khác ngoài việc bà ngầm ám chỉ khoe những bức ảnh nói trên. Mặc dù rất kiên nhẫn song chúng tôi cũng phải lịch sự nhắc khéo để bà Huyền không tiếp tục giới thiệu về các quan hệ của mình và giới thiệu các bức ảnh. Cuộc làm việc của chúng tôi kéo dài 1 giờ đồng hồ. Theo bà Huyền, nguồn tiền mà bà đang lo “chạy” cho các dự án thuộc quỹ “Hi vọng toàn cầu”. Bà còn cho biết, đây là quỹ được lập bởi nhiều tỷ phú của Mỹ, và cả tỷ phú Rockefeller cũng được bà giám đốc nhắc tới như một người đóng góp rất nhiều tiền cho quỹ. Theo trình bày của bà Huyền, quỹ này dành cho Việt Nam 1 tỷ USD nhưng bà đã tranh đấu, xin thành 1,5 tỷ USD và đang tìm các dự án để giải ngân. Khi chúng tôi hỏi bà có văn bản hay giấy ủy quyền gì về việc tìm dự án để giải ngân số tiền nói trên tại Việt Nam hay không, thì được trả lời là “không”. Bà Huyền cũng không cung cấp thêm cho phóng viên bất kỳ tài liệu nào giới thiệu về quỹ cũng như những hoạt động của quỹ này. Thay vì cung cấp các văn bản tài liệu chứng minh nguồn tiền có thể tài trợ cho các dự án, và trả lời các thắc mắc của chúng tôi, bà Huyền tiếp tục giới thiệu một loạt  bức ảnh mua máy bay trực thăng rồi các văn bản mà chúng tôi chỉ nhìn thấy hàng chữ “Báo cáo Thủ tướng” rồi “gửi Ngân hàng nhà nước”… Buổi làm việc kết thúc và nhóm phóng viên như “bắt được vàng” khi bà giám đốc bật mí đã có 5 dự án được giải ngân. Sự bật mí trên đưa chúng tôi đến xã Khánh Thiện – Yên Khánh – Ninh Bình. Thay vì được chứng kiến kết quả giải ngân dự án, ông chủ tịch xã Phạm Minh Xanh chuyển cho phóng viên một bản tố cáo và đề nghị các cơ quan thẩm quyền điều tra xác minh sự việc và một bản hợp đồng với khá nhiều điều khiến người ta không khỏi băn khoăn. Đây là hợp đồng Cty CP Thương mại và Đầu tư Mỹ – Việt ký với UBND xã Khánh Thiện với nội dung “tìm nguồn tài chính xây trường tiểu học xã Khánh Thiện” với cam kết “bên B (Cty CP Thương mại và Đầu tư Mỹ – Việt) với khả năng sẵn có của mình sẽ thu xếp một khoản tài trợ… cho dự án…” với thời hạn được ghi rõ “từ ngày ký đến khi việc giải ngân cho bên A được hoàn tất”. Bản hợp đồng cũng không có quốc hiệu như quy định cơ bản của một văn bản không thể thiếu. Chiều ngày 26/8/2008, sau rất nhiều lần điện thoại cho bà Huyền không được, chúng tôi đã quay trở lại văn phòng Cty CP Thương mại và Đầu tư Mỹ – Việt với mong muốn tìm thêm thông tin cho bài viết. Một người được giám đốc Nguyễn Thị Quý Huyền giới thiệu là luật sư của Cty tiếp tục khẳng định “nhiều dự án đã được triển khai từ nguồn vốn của tổ chức Hi vọng toàn cầu”. Vị luật sư này cũng từ chối không cung cấp bất kỳ thông tin gì. Hợp đồng có nhiều điểm không rõ ràng. Nguồn kinh phí tài trợ chưa được chứng minh song đã có khá nhiều xã tham gia ký hợp đồng và mỗi xã đã chuyển cho Cty CP Thương mại và Đầu tư Mỹ – Việt từ 60 đến hàng trăm triệu đồng kinh phí gọi là “phí tư vấn…”. Rất cần các cơ quan chức năng sớm vào cuộc, làm rõ sự việc, tránh dư luận không tốt, tránh thiệt hại và đảm bảo lợi ích hợp pháp cho các bên.