QUYỀN CÓ CON CỦA PHỤ NỮ

LS.TS. PHAN ĐĂNG THANH “Không chồng có con” là một hiện tượng xã hội mà thời nào cũng có. Thời xưa người ta coi đó là một điều xấu xa bất thường, thậm chí còn bị pháp luật nghiêm trị. Còn thời nay, việc này đã trở thành một hiện tượng “không có gì mà ầm ĩ”… Trong chế độ ta, cũng tùy thời kỳ mà pháp luật có cách xử sự khác nhau. Còn nhớ cách đây khoảng 20 năm về trước, mỗi khi trong cơ quan có chị em không chồng mà có con thì bị tập thể xúm nhau kiểm điểm, xử lý nghiêm khắc, thậm chí có khi áp dụng tới biện pháp thô bạo, mất dân chủ, vi phạm quyền lợi chính đáng của chị em như: cúp lương, cắt thưởng, dừng đề bạt, ngưng lao động tiên tiến, bớt xén tiêu chuẩn thai sản…   Nhưng khi xã hội ngày càng tiến bộ thì cách cư xử với người phụ nữ “không chồng có con” cũng “thoáng” hơn nhiều. Hiện dư luận xã hội và pháp luật nhà nước đều tỏ ra thông cảm, tận tình giúp đỡ, chăm sóc chị em trong việc thai nghén, sinh đẻ, nuôi con. Bởi vì trên thế giới ngày nay, người ta đã coi việc sinh con là quyền của phụ nữ, nói cho đúng đó cũng là nữ quyền (feminism) cũng như bao thứ quyền khác mà người phụ nữ trong xã hội tiến bộ, văn minh đều có. Những “bà mẹ đơn thân” (single mother) là những phụ nữ “đi biển một mình” nên về cả hai mặt tình và lý, họ đều phải được chăm sóc tận tình hơn các phụ nữ bình thường khác. Trong các quyền xã hội của phụ nữ ngày nay thì quyền có con là một thứ quyền đặc biệt, mang tính nhân văn, chỉ trong xã hội văn minh mới có. Nhờ quyền này người phụ nữ có quyền tự do kết hôn với người đàn ông để có con hoặc không cần kết hôn với ai mà vẫn có thể có con được. Hiện tượng đẻ theo hợp đồng (contracted motherhood) mà qua đó người phụ nữ tìm người đàn ông theo sở thích để giúp mình có con cũng là một quan hệ xã hội không trái pháp luật. Bởi vì về nguyên tắc, việc gì pháp luật không cấm thì công dân được làm. Đã đến lúc dư luận xã hội cần có cái nhìn thông cảm, cần ủng hộ nguyện vọng chính đáng của phụ nữ và bảo vệ quyền có con của chị em. Về phần mình, mỗi phụ nữ đều có thể tự giải phóng mình với tư cách cá nhân bằng cách kiên trì đấu tranh để bác bỏ số phận bị áp bức lâu nay bắt nguồn từ tư duy lỗi thời đối với phụ nữ.