SO SÁNH HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ VÀNG VÀ ĐẦU TƯ CỔ PHIẾU

HỒ VIẾT TIẾN – Trường Đại học kinh tế TP. Hồ Chí Minh Ở Việt Nam, nói đến đầu tư là người ta thường nghĩ đến vàng, đô-la, nhà đất và chứng khoán. Đầu tư đô-la thực chất chỉ là vì lo sợ trước yếu tố lạm phát của đồng tiền Việt Nam, nên hiện nay, khi lạm phát giảm đáng kể, đầu tư vào đô-la rõ ràng là kém hiệu quả. Bên cạnh đó, chưa có cơ quan nào thống kê được biến động chính xác giá nhà đất. Chỉ có vàng và chứng khoán là có thể so sánh được. Mặt khác, thời gian vừa qua chứng kiến những biến động đáng kể của thị trường chứng khoán, đồng thời gần đây giá vàng biến động chưa từng thấy trong vòng 10 năm nay. Chính vì thế, nhiều nhà đầu tư bắt đầu tính toán so sánh giữa sở hữu vàng và đầu tư cổ phiếu. Bài viết này so sánh lợi nhuận và rủi ro của 2 loại hình đầu tư đó. Trong bài này, chúng tôi phân tích so sánh hiệu quả đầu tư vàng và đầu tư cổ phiếu. Giá vàng lấy từ trang web của Tổng cục Thống kê và Niêm giám Thống kê các năm 2000 và 2001, giá cổ phiếu căn cứ vào chỉ số VN-Index, có nguồn từ các trang web của Trung tâm Giao dịch Chứng khoán TP. HCM và các công ty chứng khoán. Số liệu lấy theo tháng (ngày cuối tháng) và tính từ 31/7/2000 đến 30/04/2007. Tổng cộng có 82 tháng. Kết quả như sau : 1. Đầu tư cổ phiếu lời hơn nhưng có điều kiện Đồ thị 1 mô tả mức tăng giá của vàng và cổ phiếu (không tính cổ tức) trong 6 năm 9 tháng. Tính trung bình, sau gần 7 năm, vàng tăng được 160,1%, tương đương với 15,2%/năm. Như vậy, rõ ràng, vàng đem lại lợi nhuận cao hơn cả lãi suất tiết kiệm cũng như trái phiếu. Trong khi đó, giá chứng khoán tăng 809,8%, tương đương với mức tăng 38,7%/năm. Như vậy, về dài hạn, đầu tư cổ phiếu mang lại lợi nhuận gấp hơn 2 lần đầu tư vàng.   Tuy nhiên, nhìn vào đồ thị, ta thấy vàng tăng khá đều trong khi mức tăng giá của cổ phiếu chủ yếu diễn ra trong giai đoạn năm 2001, 2006-2007. Do vậy, về ngắn hạn, cổ phiếu mang lại lợi nhuận cao hơn vàng trong các năm kể trên. Ngược lại, vàng có khả năng sinh lợi cao hơn cổ phiếu trong 4 năm 2002-2005. Vẽ lại đồ thị 1 cho giai đoạn 2002-2005 thấy đầu tư vàng lợi hơn hẳn (xem đồ thị 2). Trong 4 năm đó, sở hữu vàng mang lại lợi nhuận 88% (tương đương 17,1%/năm) còn cổ phiếu chỉ tăng giá 33% (tương đương 7,4%/năm). 2. Rủi ro của thị trường cổ phiếu cao gấp 4 lần thị trường vàng Biến động giá vàng và giá cổ phiếu hàng tháng được thể hiện trên đồ thị 3. Giá vàng ít biến động. Trong suốt 82 tháng, chỉ có tháng 5/2006 là giá tăng mạnh nhất 17,7%, ngay sau đó là tháng điều chỉnh mạnh nhất, giá giảm 5,6% tháng 6/2006. Tính chung, chỉ có 5 tháng giá vàng tăng hơn 5%/tháng và chỉ có 1 tháng giá giảm hơn 5%/tháng. Trong thời gian đó có đến 20 tháng cổ phiếu tăng giá trên 10%/tháng và có đến 8 tháng giá giảm hơn 10%/tháng. Mức tăng cao nhất là 38,5%/tháng (tháng 1/2007) và nếu nhà đầu tư bước vào thị trường cuối tháng 7/2001 với 100 triệu thì chỉ sau 1 tháng họ còn có 65,7 triệu (giảm 34,3%/tháng). Tính toán một cách khoa học hơn, rủi ro (tính bằng độ lệch chuẩn suất sinh lợi /năm) của thị trường vàng là 10,44%/năm trong khi rủi ro của thị trường cổ phiếu là 43,09%/năm. Nói khác đi, thị trường cổ phiếu rủi ro gấp 4 lần thị trường vàng trong cùng thời kỳ. 3. Liên hệ giữa thị trường cổ phiếu và thị trường vàng Có thể có một số người bán vàng ra để mua cổ phiếu và ngược lại, một số người từ bỏ thị trường chứng khoán đầy biến động để chuyển sang giữ vàng. Tuy nhiên hệ số tương quan suất sinh lợi giữa 2 thị trường là -0,005, nghĩa là chỉ có 1/200 trường hợp là giá cổ phiếu tăng khi giá vàng giảm và ngược lại. Kiểm định thống kê cho thấy hệ số tương quan trên âm nhưng quá nhỏ, nghĩa là giữa 2 thị trường không có mối liên hệ nào đáng kể. Nói khác đi, khi các nhà đầu tư ào ạt bán ra cổ phiếu, thị trường vàng cũng không chắc sẽ tăng giá, ngược lại khi vàng giảm giá, chưa chắc lượng cầu cổ phiếu sẽ tăng lên. Kết luận Trong 7 năm có đến 4 năm thị trường vàng mang lại nhiều lợi nhuận hơn thị trường cổ phiếu, nhưng tính chung cả 7 năm, nghĩa là về dài hạn, đầu tư cổ phiếu có lời hơn. Mức lời cao hơn của thị trường cổ phiếu là sự trả công cho nhà đầu tư nào dám chấp nhận mức độ rủi ro của thị trường cổ phiếu cao hơn thị trường vàng. Vấn đề là ở chỗ so với vàng, trong khi lợi nhuận cổ phiếu chỉ cao hơn 2 lần mà rủi ro cổ phiếu lại cao hơn 4 lần. Lợi nhuận nào cũng có cái giá của nó. Giá này được coi là cao hay thấp là tuỳ thuộc vào đánh giá của từng nhà đầu tư và nhất là vào khả năng chấp nhận rủi ro của từng nhà đầu tư.