XE NGƯỜI NÀY, TÊN NGƯỜI KHÁC: PHIỀN

ÁI PHƯƠNG Lỡ cho mượn tên để đăng ký xe, giờ muốn rút lại phải kiện ra tòa. Người đứng tên giùm có thể phải liên đới chịu trách nhiệm bồi thường cho người bị hại nếu người điều khiển xe gây ra tai nạn. Năm 2000, khi được người bà con nhờ đứng tên trên giấy đăng ký xe gắn máy, anh D. (quận 5, TP.HCM) đã gật đầu ngay. Bấy giờ, anh đã nghĩ rất đơn giản: “Xe mua hợp pháp thì việc đứng tên giùm đâu có rắc rối gì. Nếu mình từ chối, tội nghiệp người thân phải mất công lặn lội về quê ở tận Đồng Tháp để làm thủ tục”… “Quýt làm, cam chịu” Rồi thì anh D. bắt đầu nhận được những phiền hà từ việc cho mượn tên. Tuy không đi chiếc xe đó ngày nào nhưng thỉnh thoảng anh lại nhận được thông báo của cơ quan công an mời đến… nộp phạt! Hỏi người bà con, người này gãi đầu cười trừ: “Thì có mấy lần không thấy công an, tui đã vượt đèn đỏ, chạy ngược chiều. Ai dè camera ghi hình lại!”. Anh D. kêu trời, thúc người bà con đi nộp phạt nhưng anh ta cứ đủng đỉnh: “Hễ có giấy báo thì anh cứ mặc kệ, sau này có gì tui chịu hết”. Nhưng anh D. không dám mặc kệ. Anh rùng mình khi nghĩ đến cảnh lỡ có tai nạn nào đó xảy ra hoặc ai đó sử dụng chiếc xe ấy đi gây án, anh sẽ tự mình chuốc rắc rối vào thân. Cho mượn tên ròng rã tám năm qua, bây giờ anh muốn “lấy lại tên” nhưng người “xài ké” tên anh cứ lắc đầu lia lịa, không chịu làm thủ tục sang tên. Anh D. đành xuống nước năn nỉ, sẵn lòng chịu bao luôn chi phí giấy tờ. Vậy mà cũng không có kết quả, người bà con lâu nay quen đi chiếc xe gắn biển số của TP.HCM, giờ không muốn về quê gắn biển số tỉnh.   Có người biết chuyện, bày anh D. làm đơn cớ mất xe và giấy tờ gửi cơ quan công an. Sau này có chuyện gì liên quan đến chiếc xe thì coi như anh D. đã được giải trừ trách nhiệm, không còn dính líu gì nữa. Anh D. không muốn làm theo cách này vì cho rằng không hợp lý, hợp tình. Thực chất, ngay từ đầu anh đâu có bỏ tiền ra mua nên nay đâu thể nói mình bị mất xe… Cách nào sang tên? Những trường hợp “xài ké” tên để đăng ký như trên rất phổ biến. Một phần do người mua xe ngại phải về quê làm giấy tờ. Một lý do nữa, đó là từ đầu năm 2003, mỗi người dân chỉ được đăng ký một xe máy theo quy định của Thông tư số 02 ngày 13-1-2003 của Bộ Công an. Thời điểm đó, nhiều người đã nhờ người khác đứng tên giùm chiếc “xế nổ” của mình. Mãi đến ngày 21-11-2005, Thông tư số 17 của Bộ Công an mới bãi bỏ hạn chế trên. Vậy những người như anh D. phải làm sao để rút lại tên? Luật sư Trần Công Ly Tao (Đoàn luật sư TP.HCM) tư vấn: “Việc đứng tên giùm có thể được coi là một hợp đồng dân sự bằng miệng giữa hai bên với nhau. Nay bên đứng tên giùm muốn đơn phương chấm dứt hợp đồng mà người kia không đồng ý thì người cho mượn tên chỉ còn cách kiện ra tòa. Trong thời gian chờ tòa án giải quyết, người đứng tên giùm có thể lập văn bản để thông báo về việc không đứng tên giùm nữa. Thông báo này cần được gửi đến các cơ quan chức năng như UBND cấp xã nơi người đứng tên giùm cư trú, cơ quan công an nơi thực hiện đăng ký xe. Theo đó, người đứng tên giùm có thể được xem xét đến việc trả các trách nhiệm liên quan về cho chủ xe thực sự”. Luật sư Ly Tao đề nghị mọi người nên suy nghĩ thật kỹ lưỡng về việc cho mượn tên. Trong thực tế, việc đứng tên giùm để đăng ký xe máy dễ dẫn đến tranh chấp và mang lại nhiều hệ lụy khác nhau. Chủ xe có thể liên đới chịu trách nhiệm bồi thường cho người bị hại nếu người điều khiển xe gây tai nạn. Nguy hiểm hơn nữa, nếu xe ấy được giao cho người không có giấy phép lái xe hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định, gây thiệt hại cho tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác thì chủ xe còn có thể phải chịu trách nhiệm hình sự theo Điều 205 Bộ luật Hình sự (tội điều động hoặc giao cho người không đủ điều kiện điều khiển các phương tiện giao thông đường bộ).

Thủ tục đăng ký sang tên, di chuyển xe Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày làm giấy tờ mua bán, cho tặng xe, người mua xe phải đến cơ quan đăng ký xe đang quản lý xe đó làm thủ tục sang tên, di chuyển, thay đổi đăng ký xe. Đối với xe sang tên di chuyển ngoài tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, giấy tờ cần có: Hai giấy khai sang tên di chuyển do chủ xe tự khai theo mẫu quy định; giấy đăng ký xe; chứng từ mua bán, cho tặng xe (có xác nhận của đơn vị công tác hoặc chứng thực chữ ký của UBND cấp xã). Người đi đăng ký phải nộp lại biển số xe và không phải đưa xe đến kiểm tra. (Theo Thông tư số 01 ngày 2-1-2007 và Thông tư số 12 ngày 20-8-2008 của Bộ Công an)